Echo serca to badanie nieinwazyjne, które nie ma negatywnego wpływu na organizm, dlatego może być wykonywane u pacjentów w każdej kategorii wiekowej, w tym u noworodków. W niniejszym artykule omówimy, czym jest echokardiografia, dlaczego się ją wykonuje, jakie rodzaje tego badania są możliwe do wykonania, na czym polega echo serca i ukg oraz jak wygląda badanie. 

 Jak wygląda badanie EKG?

Echo serca lub też USG serca to nieinwazyjna metoda badania serca za pomocą ultradźwięków. Czujnik echokardiografu generuje specjalne dźwięki o wysokiej częstotliwości, które przechodzą przez tkanki, odbijają się od nich, a następnie rejestrowane przez ten sam czujnik. Informacje przekazywane są do komputera, który przetwarza otrzymane dane i wyświetla je na monitorze w postaci obrazu. Takie badanie obrazowe pozwala monitorować pracę serca oraz ocenić stan badanych struktur jak i ocenić przepływ krwi. 

Na czym polega badanie USG serca?

Badanie echo serca jest uważane za wysoce wiarygodną metodę badawczą w celu oceny stanu morfologicznego, czynnościowego oraz diagnozowania przyczyn zaburzeń rytmu serca.

Za pomocą USG serca można między innymi:

  • określić wielkość i grubość mięśnia sercowego,

  • ustalić jego integralność i strukturę,

  • zbadać wielkość jam i zastawek, komór i przedsionków,

  • stwierdzić, czy kurczliwość mięśnia sercowego jest prawidłowa,

  • kontrolować stan aparatu zastawkowego serca,

  • badać aortę i tętnicę płucną

  • sprawdzić stan dużych naczyń krwionośnych i wiele innych

Echokardiografia - co pozwala wykrywać

Echo serca pozwala również sprawdzić poziom ciśnienia w strukturach serca, poznać kierunek i prędkość ruchu krwi w komorach serca oraz stan zewnętrznej powłoki mięśnia sercowego. Umożliwia skuteczne rozpoznanie wrodzonych i nabytych wad serca, obecność wolnego płynu w worku sercowym, wykrycie zakrzepów krwi, zmianę wielkości komór i wiele innych.

Dlaczego badanie echo serca jest tak cenione?

Co ważne, USG serca jest metodą pozyskiwania informacji o stanie zdrowia człowieka w sposób nieinwazyjny. W trakcie badania pacjent leży, a lekarz przykłada głowicę w poszczególnych miejscach na klatce piersiowej.

To wystarczy, aby urządzenie mogło skutecznie odzwierciedlić parametry metryczne pracującego serca na ekranie. Za pomocą echa serca można też scharakteryzować możliwości energetyczne i metaboliczne mięśnia sercowego i ocenić jego pojemność rezerwową i stopień restrukturyzacji.

USG serca - wynik badania

Dzięki tej metodzie możliwe jest nie tylko wczesne rozpoznanie, ale także przewidywanie powikłań pooperacyjnych u pacjentów kardiochirurgicznych. Dzięki badaniu istnieje możliwość monitorowania wielu chorób układu krążenia jak i wprowadzenia odpowiedniej diagnostyki. Echo serca jest badaniem bezinwazyjnym i bezbolesnym, a odbywa się w obrębie przedsionków i komór serca.

Echo serca - najważniejsze zalety

Echokardiografia ma szereg zalet w porównaniu z innymi rodzajami badań kardiologicznych. Przede wszystkim jest to całkowicie bezbolesny i nieinwazyjny zabieg, który nie powoduje dyskomfortu dla pacjenta.

Echo serca u dzieci

Przed zabiegiem nie wykonuje się żadnych zastrzyków ani innych podobnych manipulacji i jest całkowicie bezpieczny dla pacjentów w każdej grupie wiekowej. Można go wykonywać u dzieci, młodzieży i kobiet w ciąży - ultradźwięki nie mają bowiem negatywnego wpływu na płód.

Jednak najważniejszą zaletą jest fakt, że echo serca pozwala otrzymać dokładne wyniki i w efekcie rzetelną ocenę budowy serca. Pokazuje ono optymalne obrazy serca, m.in. stan jam i zastawek serca jak, jakość funkcjonowania jak i zastawek jak i innych części serca.

Wskazania do badania - pozwala wykrywać wady serca

Badanie echokardiograficzne można zalecić pacjentom zarówno w przypadku podejrzenia patologii układu sercowo-naczyniowego, jak i w trakcie terapii, w celu oceny skuteczności stosowanych leków. Najważniejsze wskazania, aby wykonać echo serca to:

  • nadciśnienie;

  • podejrzenie obecności wrodzonej lub nabytej choroby serca, w tym z dziedziczną predyspozycją do tej choroby;

  • wszelkie zaburzenia układu krążenia,

  • częste zawroty głowy, omdlenia, duszność i obrzęki;

  • nierówne bicie serca,

  • ból w klatce piersiowej, zwłaszcza jeśli promieniuje w lewym boku, znajduje się nad lewą ręką czy też obejmuje mostek,

  • stan po zawale mięśnia sercowego, rozpoznanie dławicy piersiowej i kardiomiopatii, podejrzenie guza serca;

  • badanie profilaktyczne pacjentów często doświadczających przeciążenia emocjonalnego i fizycznego;

  • zmiany wykryte w klatce piersiowej w wyniku badań EKG i RTG, wymagające wyjaśnienia zmian morfologicznych w sercu.

Osobno należy wspomnieć, że badanie echokardiograficzne jest zalecane dla przyszłych matek, zwłaszcza jeśli:

  • przyszła mama odczuwa ból w okolicy klatki piersiowej,

  • zdiagnozowano wrodzoną lub nabytą wadę serca;

  • nagła utrata masy ciała;

  • pojawiły się wyraźne obrzęki kończyn dolnych i duszności przy niewielkim wysiłku fizycznym;

  • naruszenie hemodynamiki podczas ciąży.

Należy zauważyć, że praktycznie nie ma bezwzględnych przeciwwskazań, żeby wykonać echo serca. Jednocześnie niektóre rodzaje tego badania nie są zalecane w pewnych sytuacjach, co zostanie omówione poniżej.

Rodzaje echokardiografii - echokardiografia przezprzełykowa - echokardiografia przezklatkowa

Istnieją trzy główne rodzaje badania echa serca:

  • Echokardiografia transtorakalna (TTE) - badanie przezklatkowe - jest to najczęściej stosowany rodzaj badania echa serca. Polega na umieszczeniu specjalnej sondy (głowicy) na powierzchni klatki piersiowej pacjenta. Dzięki temu można uzyskać obraz serca z różnych kątów, ocenić struktury serca, takie jak komory, zastawki, przedsionki, ocenić kurczliwość mięśnia sercowego, a także przepływ krwi przez zastawki serca i naczynia.

  • Echo serca przezprzełykowe (TEE) - ten rodzaj badania echa serca wykorzystuje specjalną sondę, która jest wprowadzana do przełyku pacjenta. Echokardiografia przezprzełykowa wykorzystuje sondę, która znajduje się bliżej serca niż w przypadku TTE, co pozwala uzyskać bardziej szczegółowy obraz struktur serca. Jest to szczególnie przydatne do oceny zastawek serca i aorty, a także do wykrywania skrzeplin w sercu.

  • Echokardiografia stresowa - jest to badanie echa serca, które jest wykonywane podczas wysiłku fizycznego (rodzaj badania wysiłkowy) lub przy użyciu leków, które zwiększają obciążenie serca. Ma na celu ocenę reakcji serca na obciążenie i wykrycie ewentualnego zaburzenia układu krążenia. Echokardiografia stresowa może być stosowana do diagnozowania choroby wieńcowej, oceny kurczliwości mięśnia sercowego i oceny ogólnego stanu funkcji serca.

W zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta i podejrzenia lekarza można zastosować inny rodzaj badania echa serca lub kombinację różnych technik w celu dokładnej oceny struktury i funkcji serca, np. ultrasonokardiografia czy ultrasonografia. 

Echo serca - jak się przygotować?

Na czym polega badanie? Przed badaniem echo serca można podjąć kilka prostych kroków przygotowawczych. Oto kilka wskazówek dotyczących przygotowania do badania echo serca:

  1. Informacje i zalecenia lekarza - skonsultuj się z lekarzem, który zlecił badanie, aby uzyskać szczegółowe informacje i zalecenia dotyczące przygotowania. Lekarz powinien poinformować Cię o specyficznych instrukcjach, które będą odpowiednie dla Twojej sytuacji.

  2. Czas posiłku - zwykle zaleca się, aby przed badaniem echo serca nie jeść ciężkiego posiłku przez około 2-4 godziny. W przypadku małych przekąsek zalecane jest, aby nie spożywać ich przez co najmniej godzinę przed badaniem.

  3. Unikanie kofeiny i palenia przed badaniem - echo serca zaleca się ograniczenie spożycia kofeiny (kawy, herbaty, napojów energetycznych itp.) oraz unikanie palenia przez co najmniej 2 godziny przed badaniem. Kofeina może wpływać na rytm serca, a nikotyna może mieć wpływ na wyniki badania.

  4. Wygodne ubranie - zaleca się noszenie wygodnego ubrania, które można łatwo zdjąć na górną część ciała, ponieważ badanie echo serca wymaga odkrycia klatki piersiowej. Może być również konieczne założenie specjalnej szmatki lub fartucha na obszarze klatki piersiowej.

  5. Zabranie wcześniejszych wyników badań - jeśli wcześniej przeprowadzano jakiekolwiek badania dotyczące serca, takie jak EKG lub poprzednie echo serca, warto zabrać ze sobą wcześniejsze wyniki, aby lekarz mógł dokonać porównania i oceny zmian.

  6. Regularne przyjmowanie leków - jeśli regularnie przyjmujesz jakiekolwiek leki, skonsultuj się z lekarzem przed badaniem echo serca, aby dowiedzieć się, czy możesz je przyjmować przed badaniem, czy też powinieneś przerwać ich stosowanie na czas badania.

Ważne jest również zawsze przestrzeganie instrukcji lekarza i zgłaszanie wszelkich pytań lub wątpliwości przed badaniem. Każdy pacjent może mieć indywidualne zalecenia, dlatego istotne jest dostosowanie przygotowań do swojej sytuacji medycznej.

Na czym polega echokardiografia i jak wygląda badanie?

Badanie echokardiografii zazwyczaj wygląda w podobny sposób. Podczas badania pacjent leży na lewym boku, z lewą ręką pod głową. Badanie wykonywane jest z użyciem specjalistycznego sprzętu i trwa od 15 do 30 minut. Dzięki badaniu można sprawdzić jakość funkcjonowania jam i zastawek serca, wykluczyć występowanie chorób układu sercowo-naczyniowego jak i stwierdzić wszelkie nieprawidłowości w pracy serca. Badanie odbywa się z wykorzystaniem fal ultradźwiękowych, działających o częstotliwości od 1 do 10. Odbijając się od badanych struktur, ukazują one obraz funkcjonowania serca. 

Echokardiograficzny pomiar serca

Badanie echo serca, zwane również echokardiografią, jest nieinwazyjne, bezpieczne i umożliwia rzetelną ocenę struktury i funkcji serca. Wykorzystując fale ultradźwiękowe, lekarz może uzyskać niezwykle istotne informacje diagnostyczne i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Echokardiografia - warto przeprowadzać

Echo serca umożliwia ocenę wielkości i grubości mięśnia sercowego, funkcji zastawek, przepływu krwi przez serce oraz wykrywanie skrzeplin czy wad serca. Badanie echokardiograficzne jest nieinwazyjne i niebolesne, dlatego warto co jakiś czas profilaktycznie stawić się w gabinecie, aby sprawdzić stan swojego zdrowia.